MATCHA TOZU
Yeryüzünde beş bin yıldan beri kullanılmakta olan çay (Camellia sinensis) ilk defa Çin’de ortaya çıkmış, hem ilâç hem de keyif verici bir içecek olarak dünyanın en popüler içeceklerinden biri haline gelmiştir. Çay, birçok toplumda sudan sonra en çok tüketilen içeceklerden biridir. Sosyo-kültürel özelliğinin yanı sıra kendine özgü tadı, aroması ve sağlığı geliştirici etkileri oldukça değerlidir.
Birçok çalışma, çay tüketiminin kan basıncını düşürerek inme riskini azaltmak, psikopatolojik semptomları iyileştirmek ve nöronal hasarlanmanın oluşmasını önlemeyi sağlamak gibi çeşitli sağlık yararları olduğunu göstermiştir.
Özellikle yeşil çay tüketiminin, psikopatolojik problemler yaşayan bireylerde stresi ve kaygıyı azaltma üzerinde olumlu etkisi olduğu söylenmektedir. 2023'te yeşil çay üretiminin 10 yıl öncesine göre iki katına çıkması beklenmektedir.
Yeşil çay, polifenoller, amino asitler ve bazı eser elementler dahil olmak üzere birçok besin grubunu içerir. Özel bir yeşil çay türü olan Matcha, geleneksel Japon çay kültürünün bir parçasını oluşturur.
Matcha, normal yeşil çay ile aynı Camellia sinensis bitkisinden elde edilmesine rağmen, farklı şekilde yetiştirilir ve işlenir. Bu farklı yetiştirme, Matcha yeşil çayında bulunan çay teanin miktarının daha yüksek olmasına yol açar ve çayın olağan acı tadını dengeleyebilen özel bir tat verir.
Matcha yeşil çayının işlenmesi sırasında, çay yapraklarının özü alınır, çıkarılır ve hasattan kısa bir süre sonra buharda pişirilir. Bu özel işleme sayesinde Matcha yeşil çayı parlak yeşil bir renge sahiptir ve normal yeşil çaydaki buharlama işlemi sırasında oluşan besin kaybı önlenerek sağlık açısından çok daha fazla fayda sağlar.
Normal yeşil çaydan iki kat daha fazla polifenol ve K Vitamini içermektedir. Matcha'da teanin seviyesi özellikle yüksektir çünkü Camellia sinensisçay bitkisi, yapraklar toplanmadan önce 20 gün boyunca gölgeye konulur, bu da theanie’nin fotosentez yoluyla parçalanmasını önler, yapraklarda birikmesini sağlar.
Polifenoller, C ve E vitaminleri, karoten ve tokoferol gibi vitaminlerle karşılaştırılabilir etkileri olan güçlü antioksidanlardandır. L-theanine, dopamin ve serotonin hormonlarının salgılanmasını sağlar, bu iki hormonun özelliği ise hafızayı güçlendirmek konsantrasyon sağlamak ve ruh halini olumlu yönde artırmaktır.
Tüm yeşil çaylarda olduğu gibi matchanın da içinde kafein bulunmaktadır. Ancak bu kafein, kahvelerin içinde bulunana göre daha sağlıklıdır. Theophlline olarak bilinen kafeinin bu özel formu enerji seviyesinde ters bir etkisi olmaz. Düzenli dozlarda kafein, oksidatif stresi azaltabilir ve serbest radikal kaynaklı hastalıkların prevalansını azaltabilir, antiinflamatuar etkiler gösterebilir.
2018 yılında yapılan bir araştırmada egzersizden 2 saat önce tüketilen Matcha yeşil çayının kadınlarda egzersiz öncesi yağ oksidasyonunu arttırdığı öne sürülmüştür.
KAYNAKÇA
SAKURAI, Keisuke, et al. Effects of matcha green tea powder on cognitive functions of community-dwelling elderly individuals. Nutrients, 2020, 12.12: 3639.
KOCHMAN, Joanna, et al. Health benefits and chemical composition of matcha green tea: A review. Molecules, 2020, 26.1: 85.
WILLEMS, Mark Elisabeth Theodorus; ŞAHIN, Mehmet Akif; COOK, Matthew David. Matcha green tea drinks enhance fat oxidation during brisk walking in females. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 2018, 28.5: 536-541.
Dyti İrem Öztürk