GIDA İNTOLERANSI VE GIDA ALERJİSİ FARKI
18 Ekim 2024
GIDA İNTOLERANSI VE GIDA ALERJİSİ
Gıda intoleransı ve gıda alerjisi sıklıkla birbirleri ile karıştırılmalarına rağmen patofizyolojileri, ortaya çıkan belirtileri ve toplumda görülme sıklığı ile birbirlerinden ayırt edilebilmektedir. (1).
Gıda İntoleransı Nedir ?
Gıda intoleransı bir besinin sindirimi sonucu organizmada gelişen biyokimyasal veya metabolik anormaliliğin neticesinde belirli besinlerin doğru bir şekilde işlenememesi sonucu ortaya çıkmaktadır (2).
Günümüzde en yaygın olarak bilinen gıda intoleransı laktoz intoleransı olup birçok besine de intolerans oluşabilir. İntoleranslı besinler tüketildiğinde genellikle mide krampları ve bulantısı, karın bölgesinde şişlik, baş ağrısı ve kaşıntı gibi semptomların ortaya çıktığı gözlenmiştir.
Gıda Alerjisi Nedir ?
Gıda alerjisi, gıda veya gıda katkılarının tüketilmesi sonucuı immünolojik mekanizmaların tetiklenmesi, vücutta beklenmedik semptomların ortaya çıkmasıdır. (3).
Semptomlar gastrointestinal sistem (GİS) başta olmak üzere solunum sistemi ve deride de görülebilir. Deride kaşınma, Solunum sisteminde astım ve Sindirim sisteminde kusma, diare, reflü gibi örneklendirilebilir.
Gıda alerjisi her türlü gıda madddesinde ortaya çıkabilir, ancak yer fıstığı ve kabuklu yemişler, deniz ürünleri, buğday, yumurta ve soya fasulyesi gibi başlıca besinlere alerjinin daha yaygın olduğu görülmüştür. (4)
Gıda İntoleransı ve Gıda Alerjisi Farkı Nedir ?
Gıda alerjisi bağışıklık sistemi tarafından tetiklenirken, gıda intoleransı sindirim sistemi kaynaklıdır.
Gıda alerjisi genellikle ani ve ciddi reaksiyonlara neden olur. Gıdaya maruz kalındıktan hemen sonra birkaç dakika veya saatte semptomları ortaya çıkmakla birlikte bu süre en çok 1-2 saat kadar uzayabilir. Gıda intoleransı daha yavaş yavaş ortaya çıkarak genellikle daha hafif reaksiyonlar göstermekle birlikte gıda tüketildikten birkaç saat ila birkaç gün arasında semptomlar görülebilir. İntoleranslar alerjik reaksiyonlar kadar ani değildir bu noktada farkı anlaşılarak ayırt edilebilmektedir.
Ayrıca, gıda alerjisi yaşamı tehdit edici sonuçlar doğurabilirken gıda intoleransı genellikle ciddi bir rahatsızlık olmayıp hayat kalitesini düşürücü etkiler gösterebilmektedir.
Uzman Diyetisyen Ayşenur Fişek
Diyetisyen Tuana Çakan
KAYNAKLAR:
(1) Turnbull JL, Adams HN, Gorard DA. (2015). The diagnosis and management of food allergy and food intolerances. Alimentary Pharmacology & Therapeutics 41(1), 3-25.
(2) YILMAZ, T., & Tekinşen, K. K. GIDA İNTOLERANSI. Sağlık Bilimlerinde.
(3) Arıcan, Ö. ve Hacımustafaoğlu, O. Y. 2002. Besin Alerjisi. Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 13: 142-145.
(4) Karakiliç, M., Suna, S., Tamer, C. E., & Çopur, Ö. U. (2014). Gıda alerjisi reaksiyonları. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 82, 73-82.